Mijn moeder was ver in de 70 toen haar slechte geheugen begon op te vallen. Dat hoort nu eenmaal bij het ouder worden, dacht ik eerst, en het gemis van mijn onlangs overleden vader speelde vast ook een rol. Maar in de loop van de jaren werd de vergeetachtigheid extremer en kwamen er meer zorgelijke symptomen:  achterdocht, moeite met dagelijkse handelingen, warrigheid, veel later soms zelfs wanen. Wat mijn broers en ik vreesden, werd al gauw door de geriater bevestigd: onze moeder had Alzheimer. Er volgden vele roerige jaren waarin we de almaar verslechterende situatie op allerlei manieren probeerden op te vangen, om onze moeder nog maar zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen. Thuis, in het huis waar ze al bijna 40 jaar woonde. Ze wilde niets liever dan daar blijven, gaf ze steeds aan, heel begrijpelijk, maar op een gegeven moment kon het echt niet langer.

In maart 2012 verhuisde mijn moeder naar de Herbergier in Elst, een kleinschalige, beschermde woonvorm voor dementerende ouderen. Ze kwam te wonen in een geheel verbouwde monumentale T-boerderij, op een prachtige kamer (zie op de foto hiernaast de ramen van haar kamer!) en in een liefdevolle omgeving, maar ze was er doodongelukkig. Ze kon maar niet wennen en was boos, opstandig, verdrietig. Ze zat alleen nog maar op de bank en wilde niets ondernemen, terwijl ze tegelijkertijd aangaf dat ze zich enorm verveelde. Mijn moeder wilde maar één ding: ‘terug naar huis’, en als dat dan niet kon, wilde ze liever dood.

Ik stelde voor mijn moeder een hondje te geven. Een dier waar ze afleiding, troost en gezelligheid aan zou beleven. Een dier waar ze voor moest zorgen en dat haar makkelijker in beweging zou krijgen. Zowel letterlijk, door te gaan wandelen, maar ook door weer wat meer in het leven te komen staan, ook het leven in de Herbergier. Ik wist dat het mocht en mogelijk was; in Arnhem hadden ze er bij de start van de eerste Herbergier in Nederland wel vier! Die liepen gemoedelijk door elkaar en werden door zowel de eigenaars zelf, voor zover ze dat nog konden, samen met, of alleen door de medewerkers uitgelaten. Geweldig!

Mijn moeder heeft altijd honden in huis gehad. Vroeger toen ze jong was, bij haar eigen ouders, en ook toen mijn broers en ik jong waren, bij ons thuis. Elders op deze site is nog een blog over Logé Leo te vinden, waarin ik wat vertel over de teckels die wij vroeger thuis hadden…

Ze was dus altijd al dol op honden, op alle dieren overigens, en daarom zou het toch heel fijn zijn als mijn moeder ook de laatste jaren van haar leven, zeker als die haar zwaar vallen, zou mogen delen met een hondje! Wat zou haar dat niet voor gezelligheid en troost kunnen geven?

En dus kwam er Puk. Een Portugees wijffie van een jaar of 7, dat in erbarmelijke omstandigheden haar zoveelste nest jongen grootbracht op de betonnen vloer van een oud asiel. Via de Abandoned Pets Foundation, waar ik mijn onvolprezen knappe lieverd van een Diaz ook vandaan heb, was ze naar Nederland gekomen. In het gastgezin waar ik haar bezocht, en wel een uur lang op schoot had, voelde ik meteen dat ik goud in handen had. Een Gouden Hondje wel te verstaan.

En zo is het ook gebleken. Puk is rustig, lief, een allemansvriendinnetje en vriendelijk voor alle gasten in de Herbergier, maar tegelijk hondstrouw… aan mijn moeder. Trok ze in het begin nogal naar mij toe, nadat ze eerst een paar weken bij mij in huis was geweest, al gauw raakte ze meer en meer verknocht aan mijn moeder, en werd De Herbergier in  Elst haar nieuwe thuis. Ze woont er inmiddels al zo’n anderhalf jaar, en het is iedere keer een genot om te zien hoe goed die twee het hebben samen: mijn moeder en Puk, een echte twee-eenheid.

Helaas zorgt de Alzheimer nog regelmatig voor lastige periodes, en Puk is natuurlijk geen wondermiddel dat ervoor zorgt dat mijn moeder het nooit meer moeilijk heeft. Maar het is wel heel duidelijk dat Puk ervoor heeft gezorgd dat mijn moeder enorm is opgeknapt en dat dit hondje haar heel erg goed doet.

Samen met Puk gaat mijn moeder nu iedere dag naar de gemeenschappelijke woonkamer om er te eten of gewoon voor de gezelligheid, iets wat ze vóór Puk categorisch weigerde. Ze is stapelgek op haar hondje, dat iedereen doet smelten. Puk doet haar ronde voor een knuffeltje hier, een aai daar en krijgt natuurlijk hier en daar ook wat lekkers toegstopt (waardoor ze wel enigszins vierkant is geworden…) maar ze komt steeds terug bij mijn moeder, want bij haar hoort ze. Samen met Puk gaat mijn moeder regelmatig wandelen, (begeleid door een medewerker), samen zitten ze naar buiten te kijken (Puk ook wel op de vensterbank, getuigen de neuzensporen op het raam) en samen gaan ze slapen (Puk ook op het bed!). En als mijn moeder eens mee gaat met een uitstapje of opgehaald wordt door mijn broer, dan gaat Puk natuurlijk gewoon mee.

Hulde aan de Herbergiers die het mogelijk maken dat hun bejaarde gasten een huisdier kunnen houden. Zo kan mijn moeder ook in haar moeilijke, laatste levensfase het gezelschap en de trouwe liefde van een hondje ervaren, waarmee de kwaliteit van haar leven (en trouwens ook dat van Puk) enórm is verbeterd.

De  Herbergier

De Herbergier (hier een foto van de Herbergier in Elst) is een zorgformule voor mensen met geheugenproblemen zoals Alzheimer of dementie, die niet meer zelfstandig kunnen wonen. In elke Herbergier wonen circa 16 mensen, die de ruimte krijgen om zo veel mogelijk het leven voort te zetten zoals ze dat altijd geleid hebben. Herbergiers kennen geen bureaucratie. De zorgondernemers, die de Herbergier leiden en er zelf ook wonen, zorgen ervoor dat alle tijd en energie gestoken wordt in hun gasten.